اخذ به شفعه ⚡ منشأ این حق ✅ اخذ به شفعه چه شرایطی باید داشته باشد ✅ حق شفعه چه ویژگی‌هایی دارد ✅ تعریف ماده ۸۰۸ قانون مدنی اخذ به شفعه
| ☑️ وکلای پایه یک دادگستری | ☑️ تخصص در دعاوی ملکی |
| ☑️ همکاران ما | ☑️ اساتید دانشگاه و قضات بازنشسته |
| ☑️ عضو کانون وکلای مرکز | ☑️ اولین دفتر حقوقی تخصصی ملکی |
| ☑️ تصمیم گیری جمعی | ☑️ گزارش دهی منظم |
معنی لغوی:
لغت شفعه از کلمه‌ی شفع به معنای تقویت، زیاده یا مقید کردن چیزی به چیز دیگر است.
دلیل این نام‌گذاری این بوده که سهم شریک به‌واسطه‌ی شفعه زیاده یا پیوست به سهم شریک دیگر می‌گردد.
تعریف:
ماده‌ی ۸۰۸ قانون مدنی:
هرگاه مال غیرمنقول قابل تقسیمی بین دو نفر مشترک باشد و یکی از دو شریک حصه ی خود را به قصد بیع به شخص ثالث منتقل کند، شریک دیگر حق دارد قیمتی را که مشتری داده است به او بدهد و حصه مبیعه را تملک کند. این حق را حق شفعه و صاحب آن را شفیع میگویند.
منشأ این حق:
منشأ حق شفعه را بسیاری از حقوقدانان معاصر، قاعده لاضرر عنوان کرده‌اند. علاوه بر آن می‌توان منشأ حق شفعه را اجماع و سنت معصومین (ع) عنوان کرد که از طریق فقه امامیه و عامه به‌صورت تواتر واصل‌شده. در حدیث؛ «بالشفعه و قال لا ضرر و لاضرار» رسول خدا (ص) به شفعه قضاوت کرده و فرموده؛ ضرر و ضرار در اسلام منتفی است.
اخذ به شفعه چه شرایطی باید داشته باشد:
درصورتی‌که شرایط زیر جمع باشد، حق اخذ به شفعه برای شریک حاصل میشود:
مال مورد شفعه قابل تقسیم باشد.
مال مورد شفعه غیرمنقول باشد.
مال مورد شفعه مشاع باشد و مفروز نباشد.
مال مورد شفعه صرفاً در انحصار دو شریک باشد.
انتقال سهم شریک، فقط به وسیله‌ی عقد بیع صورت گرفته باشد.
شریک ثمنی را که مشتری داده به وی بپردازد.
جهت مطالعه بیشتر روی لینک های زیر کلیک کنید
حق شفعه چه ویژگی‌هایی دارد:
اخذ به شفعه فوری است.
حق شفعه از آثار بیع صحیح است.
حق شفعه قابل اسقاط است.
حق شفعه به ورثه منتقل میشود.
اخذ به شفعه از ایقاعات است.
حق شفعه قابل تبعیض نیست.
اخذ به شفعه از حقوق مالی عینی است.
نمای منفصله متعلق به مشتری و متصله به‌تبع مبیع به شفیع منتقل میشود.
درصورتی‌که شفیع غایب باشد و برای او، طلب شفعه شخصاً یا توسط توکیل به دیگری، ممکن نباشد، به محض اینکه حاضر شد می‌تواند اخذ به شفعه نماید و برای اثبات عدم امکان نیازی به مطالبه‌ی شاهد نیست.
(بر اساس نظر فقها، شخصی که زندانی است یا مریض بوده و امکان مطالبه‌ی شفعه برای او وجود ندارد در حکم غایب می‌باشد.)
در صورتی که شریک، سفیه، صغیر یا مجنون باشد و حق شفعه برای او به وجود آید، ولی قانونی او یا قیم او می‌تواند به‌جای محجور اخذ به شفعه کند.
حق شفعه در بیع فاسد وجود ندارد چون بیع تحقق نیافته محسوب میشود؛ به عبارت دیگر، اگر بیع باطل باشد، مشتری مالک مبیع نمیشود تا شفیع بتواند آن را با حق شفعه ی خود تملک کند. بر اساس ماده ۳۶۵ قانون مدنی، بیع فاسد اثری در تملک ندارد ولی بر اساس ماده ۸۱۴ قانون مدنی، خیاری بودن بیع مانع اخذ به شفعه نیست.
